Slakken in het aquarium

Aquariumslakken zijn een kleurrijke toevoeging aan je aquarium. Maar ze zijn ook nog eens heel nuttig. Slakken houden je aquarium namelijk ook schoon: ze eten algen en andere goedjes die je niet in je aquarium wilt hebben van het glas en de bodem.

Er zijn veel soorten zoetwaterslakken. In dit artikel zullen we je voorstellen aan de verschillende soorten en hoe je voor ze moet zorgen.

Waarom zijn slakken nuttig in je aquarium?

Je aquarium is een organische biotoop. Dat betekent dat er naast nuttige voedingsstoffen ook afvalstoffen zijn. De verhouding tussen beide moeten in balans blijven om een gezonde omgeving voor levende dieren zoals vissen te creëren. Hoe constanter die balans, hoe minder stress voor je huisdieren.

Soms raakt je aquarium uit balans, bijvoorbeeld als er een vis overlijdt en je deze niet uit je aquarium haalt. Of wanneer bladeren van je planten afvallen en beginnen te rotten op de bodem. Of als je te veel voert en je vissen het voer niet opeten. Dit heeft allemaal gevolgen op je waterwaardes, zoals ammoniak en nitriet. Daarom maak je je aquarium periodiek schoon en ververs je het water.

Deze schoonmaakbeurten hebben ook veel invloed heeft op de balans in je waterwaardes. Denk maar eens: de samenstelling wordt ineens verstoort door 50-60% vers water toe te voegen. Je wilt dus dat het verschil tussen het oude water en het verse water zo klein mogelijk is. Alles wat daarbij kan helpen heeft een positieve invloed op de leefomstandigheden van je aquariumdieren.

Slakken zijn daarom een welkome toevoeging aan je aquarium. Zoetwater aquariumslakken eten dragen namelijk op een aantal manieren bij aan het stabiel houden van je biotoop:

• Slakken eten overtollig visvoer
• Slakken eten (rottende) plantenresten
• Slakken eten visresten van overleden vissen
• Slakken eten algen
• Slakken eten, in tegenstelling tot andere algeneters, geen viseitjes
• Slakken woelen de bodem om (dit zorgt ervoor dat schadelijke gassen uit de bodem kunnen ontsnappen)
• Sommige slakken (de Anatome Helena) eet andere slakken en houdt zo populaties in bedwang (zie Slakkenplaag)

Bovendien komen zoetwaterslakken in vele vormen en kleuren en zijn daarom ook optisch een goede toevoeging aan je aquarium.

Sommige mensen vinden slakken in hun aquarium niet vervelend, maar anderen willen er liever van af. Dan kun je hiervoor het beste eSHa Gastrobac gebruiken.

Welke slakken eten de algen uit je aquarium?

Welke soorten zoetwater aquariumslakken zijn er?

Er zijn talloze soorten slakken. Hieronder een beschrijving van de meest voorkomende aquariumslakken:

Vijverslakken

Vijverslakken worden meestal als plaag gezien. Ze worden meestal ongezien via nieuwe planten in je aquarium geïntroduceerd. De microscopische eitjes zitten vast aan de planten en als ze uitkomen heb je ineens vijverslakken in je aquarium. Ze vermenigvuldigen zich snel, waardoor ze een ware plaag kunnen vormen. Ze eten namelijk je aquariumplanten op.

Renslak (Zebra en Tijger)

De Renslak (Nerite) komt in vele soorten en maten. De meest bekendste zijn de Zebra en Tijger Renslak. Het grote voordel van Renslakken is dat ze niet je planten opeten, maar zich met name met algen voeden. Bovendien planten Renslakken zich alleen voort in brak water, dus je zult niet snel last hebben van een Renslakken plaag.

Verzorgingsinformatie

Chinese Moerasslak

De Chinese Moerasslak (Mystery Snail) komt het vaakst voor in het geel, blauw en wit. De kunnen maarliefst 5cm groot worden, wat ze tot een van de grootste zoetwater slakkensoorten maakt. De Chinese Moerasslak is een soort appelslak, maar omdat ze eitjes boven het waterniveau leggen is hun populatie gemakkelijk onder controle te houden.

Verzorgingsinformatie

Anatome Helena

De Anatome Helena wordt om meerdere redenen in aquaria geïntroduceerd. Ten eerste: deze ‘killersnail’ is zeer effectief tegen een slakkenplaag, want de Anatome Helena eet namelijk slakken. Dat betekent bovendien dat ze je planten met rust laten.

Daarnaast graaft de Anatome Helena graag. Ze graven door je substraat waardoor deze goed wordt doorlucht en er geen ruimtes met giftige gassen kunnen ontstaan.

Verzorgingsinformatie

Ramshornslak

Vooral de rode Ramshornslak kan een kleurrijke toevoeging zijn aan je aquarium. Maar pas op: Ramshornslakken produceren zich snel voort waardoor het zomaar een plaag kan worden. Ze zijn zeer gemakkelijk te houden.

Verzorgingsinformatie

Luikslak

De Luikslak (Japanese Trapdoor Snail) is een echte algen- en restjeseter. Met zijn puntige huisje is het een bijzondere toevoeging aan het aquarium. Ze zullen niet snel aan je planten eten, tenzij er te weinig ander voedsel is. Bovendien planten ze zich niet zo snel voort zoals bijvoorbeeld vijverslakken.

Verzorgingsinformatie

Naast bovenstaande soorten zijn er nog tal van andere soorten zoetwater aquariumslakken die minder vaak in de Nederlandse aquariumhobby voorkomen. Bijvoorbeeld de Maleisische trompetslak, de Sulawesislak (Rabbit Snail) en de Black Devil Snail.

Hoe zorg je goed voor aquariumslakken?

Aquariumslakken zijn gemakkelijk in de verzorging. Zolang ze voldoende voedsel hebben en niet te koud of te warm water, dan zit je goed. Slakken prefereren over het algemeen iets harder water voor hun huisjes. Verder kunnen slakken niet goed tegen koper. Gaan je slakken plotseling dood? Dan kan het zijn dat er te veel koper in je leidingwater zit.

Een goede bodem is ook belangrijk voor slakken. Slakken leven voornamelijk op de bodem, terwijl sommige slakken zichzelf zelfs ingraven. Hou dus rekening met het substraat van je aquarium als je slakken gaat kopen, want in een grof substraat is het voor slakken moeilijk om zichzelf in te graven.

Slakken en aquariumplanten, een goede combinatie?

Slakken eten aquariumplanten! Niet allemaal, maar soorten zoals Appelslakken, vijverslakken en Ramhornsslakken zullen aan je planten eten. Dus als je van mooie, gave bladeren houdt, pas dan op bij welke soort slakken je in je aquarium introduceert. Als snel na het toevoegen van aquarium slakken zul je kleine gaatjes of aangevreten bladranden zien bij je aquariumplanten.

Slakken zoals de Anatome Helena en de Renslak kun je gerust in een beplant aquarium introduceren. Deze slakken zullen je planten met rust laten.

Slakken voeren in je aquarium?

Slakken zijn over het algemeen gemakkelijke eters. Ze eten algen, visvoerresten en andere organische voedingsstoffen. Dat betekent dat je ze alleen hoeft bij te voeren als deze andere voedingsstoffen opraken.

Trakteer slakken bijvoorbeeld eens op (geblancheerde) groente, zoals een stukje komkommer, courgette, sla of bonen. Slakken eten ook graag algenwafels en pellets. Ze zullen dus meedineren aan het voedsel dat je aan je garnalen en bodemvissen voert.

Maar niet alle slakken eten plantaardig materiaal. De Anatome Helena en de Renslak eten graag proteinerijk voedsel, bijvoorbeeld overleden vissen. De Anatome Helena eet zelfs andere slakken.

Wat eten slakken het liefst?

Slakken zijn echte ‘stofzuigers’. Ze eten dus het liefst voedsel dat ‘opgeruimd’ moet worden, zoals rottende planten- of dierlijke resten. Daarom vinden ze (geblancheerde) groente ook zo lekker: dit hoort namelijk niet in het aquarium en de slak ruimt het als het ware op.

Hoe kun je slakken kweken in het aquarium?

Slakken kweken gaat vaak vanzelf. Ze leggen microscopische eitjes in trossen drijvend of vastgekleefd aan de zijkanten van het aquarium of onder bladeren. Het duurt ongeveer twee tot vijf weken totdat de eitjes uitkomen.

Sommige soorten slakken zijn echter levende dragers en zullen zich nog sneller voortplanten dan hun ei leggende vrienden.

De meeste slakken zijn hermafrodieten; dit betekent dat ze zowel hun eieren kunnen leggen als ze ook kunnen bevruchten, zonder dat ze een partner nodig hebben. Sommige slakken zijn aseksueel, wat betekent dat ze helemaal alleen kunnen produceren. Anderen hebben wel geslachten, en ze van elkaar onderscheiden kan worden bereikt door in de opening van de schaal te kijken en naar een penis te zoeken, door ze te onderscheiden van grootte (vrouwtjes zijn over het algemeen groter) en door naar de vorm van de schaal zelf te kijken; mannetjes hebben een lichte lip aan de onderkant van hun schelp die vrouwtjes niet hebben.

Slakken plaag bestrijden

Slakken kunnen zich erg snel voortplanten, wat soms kan resulteren in een slakkenplaag. Er zijn een aantal dingen die je kunt doen wanneer je te veel slakken in je aquarium hebt:

• De hoeveelheid voedsel terugbrengen;
• Handmatig verwijderen;
• De val methode (zie hieronder);
• Clown Botias introduceren;
• Kogelvis introduceren;
• Anatome Helena introduceren;
• Een koperbehandeling.

Tip: een behandeling met koper is je laatste redmiddel, want deze kuur zal niet alleen al je ongewervelde dieren zoals garnalen doden, ook zal het je waterwaardes sterk beïnvloeden.

Stappenplan: De val methode

• Stap 1: Blancheer een slablad door er wat heet water over te gieten.
• Stap 2: Wikkel het slablad in een stukje katoen en maak het geheel vochtig.
• Stap 3: Stop het ’s avonds in je aquarium. Het slablad zal zinken.
• Stap 4: Gedurende de nacht zullen slakken zich verzamelen op het slablad.
• Stap 5: De volgende ochtend verwijder je het slablad met slak en al uit je aquarium.
• Stap 6: Herhaal dit proces net zolang tot er voldoende slakken uit je aquarium zijn verwijderd.

Stappenplan: ESHa GASTROBAC tegen slakken

• ESHa GASTROBAC is van oorsprong een product tegen bacteriële verslijming bij vissen, maar heeft als bijwerking dat het middel ook slakken doodt.
• Het is vriendelijk voor vissen en planten.
• Dag 1: voeg 20 druppels toe per 100L.
• Dag 2: voeg 10 druppels toe per 100L.
• Dag 3: voeg 10 druppels toe per 100L.

Hoe begint een slakkenplaag?

Een slakkenplaag begint soms zonder dat je daar erg in hebt. Bijvoorbeeld doordat je een nieuwe plant aan je aquarium toevoegt waaraan eitjes van zoetwaterslakken zitten. Je kunt de eitjes niet met het blote oog zien, dus je weet pas of dit het geval is wanneer je ineens slakken voorbij ziet kruipen. En dan kan het snel gaan: de slakken kunnen zich als binnen enkele weken verder voorplanten.

Hoe kun je een slakkenplaag voorkomen

Gelukkig kun je een slakkenplaag voorkomen. Was nieuwe planten en ornamenten vóór het toevoegen van je aquarium met één van de volgende middelen:

• Aluin: Mix een liter water met twee eetlepels aluin. Week de planten twee tot drie dagen en spoel ze vervolgens goed af voordat je ze in het aquarium plant.
• Bleekmiddel: Bereid een bleekoplossing met een liter water en anderhalf kopje bleekmiddel. Week de planten vijf minuten, laat ze dan nog eens vijf minuten weken in gewoon water met een dechloreringsmiddel en spoel ze goed af. Houd er rekening mee dat kwetsbare planten kunnen worden beschadigd door de bleekoplossing. Bleekmiddel is echter de meest effectieve manier om slakken en eieren te doden.
• Kaliumpermanganaat (koper): Bereid een oplossing met een liter water en een halve eetlepel kaliumpermanganaat. Laat een kwartier weken en spoel het daarna goed af voordat je het in de bak plant.

Slakken kopen

Slakken kun je bij iedere aquariumwinkel kopen, maar ze worden ook online of via Marktplaats veel verkocht. Let voordat je slakken koopt op of de slakken gezond zijn: ze kruipen rond, hebben een gezonde en heldere schaal en hebben tankmaatjes die ook geen ziektegedrag vertonen.

Introduceer slakken op dezelfde manier aan je aquarium zoals je met vissen doet: acclimatiseer ze aan de nieuwe waterwaardes voordat je ze in hun nieuwe omgeving vrij laat.